آشنایی با هیالورونیک اسید

هیالورونیک اسید، که همچنین با عنوان هیالورونان نیز شناخته می‌شود، نوعی ماده قندی است که به طور طبیعی توسط بدن ساخته می‌شود. بزرگترین ذخایر آن در پوست، بافت همبند و چشم‌ها یافت می‌شود. عملکرد اصلی آن حفظ آب است تا بافت‌ها هیدراته باقی بمانند.

HA استفاده‌های مختلفی دارد ولی مهمترین کاربرد هیالورونیک اسید برای پوست است. بسیاری از مردم آن را بصورت مکمل مصرف می‌کنند، این ماده امروزه در شکل مکمکل، سرم‌های موضعی مراقبت از پوست، قطره‌های چشم و بصورت تزریقی موجود است.

هیالورونیک اسید دارای نقش‌های متعددی در بدن از جمله ترمیم زخم، بازسازی پوست و سیگنالینگ سلولی است. با توجه به اهمیت آن، امروزه هیالورونیک اسید جزء مهمی از تحقیقات زیست پزشکی بوده و کاربردهای زیادی در مهندسی بافت، درمان سرطان‌ها و... دارد.

مزایای هیالورونیک اسید، زیاد است. در این مقاله در مورد تمام این مزایا بحث می‌کنیم، پس با ما همراه باشید.

هیالورونیک اسید چیست؟

هیالورونیک اسید (HA) یک گلیکوزامینوگلیکان طبیعی است که در بدن تولید می‌شود و در سراسر بافت همبند حضور دارد. گلیکوزامینوگلیکان‌ها نوعی پلیمر از جنس کربوهیدرات‌ هستند.

دکتر Tsippora Shainhouse می‌گوید: کلاژن جزئی از ساختار پوست است و هیالورونیک اسید از یک طرف به کلاژن متصل می‌شود و از سمت دیگر با مولکول‌های آب پیوند برقرار می‌کند و از این طریق باعث آبرسانی و حفظ جوانی پوست می‌شود.

چرا هیالورونیک اسید مهم است؟

همانطور که سن ما افزایش می‌یابد، میزان کلاژن و هیالورونیک اسید پوست ما به طور طبیعی کاهش می‌یابند، بنابراین پوست راحت تر خشک می شود و بیشتر تحت تاثیر عوامل آسیب‌زای محیطی مانند نور خورشید،استرس اکسیداتیو، آلودگی هوا و... قرار می‌گیرد. به همین دلیل داشتن یک رژیم مراقبت از پوست و استفاده از محصولات محافظت کننده حاوی هیالورونیک اسید برای پوست می‌تواند نقش مهمی در حفظ شادابی و سلامت پوست و جلوگیری از آسیب و پیری آن داشته باشد.

دکتر شینسمان می گوید:

محصولات مراقبت از پوست حاوی موادی مانند هیالورونیک اسید، گلیسیرین، پروپیلن گلیکول و سوربیتول که باعث جذب آب به پوست می‌شوند، برای این هدف بسیار مناسب هستند. هیالورونیک اسید به راحتی در پوست نفوذ می‌کند، به همین دلیل است که بصورت موضعی براحتی جذب می‌شود.

هیالورونیک اسید برای پوست

هر زمان در مورد پوست صحبت می‌شود، عمدتا به میزان رطوبت آن اشاره می‌شود زیرا پوست دارای مقدار زیادی آب است. هیالورونیک اسید می‌تواند تا 1000 برابر وزن خود به ملکول‌های آب متصل شود! به عبارت دیگر، مولکول‌های آب را بر روی سطح پوست نگه می‌دارد و آن را هیدراته می‌کند.

هنگامی که یک محصول از TEWL (تبخیر نامحسوس آب از اپیدرم) جلوگیری می‌کند، این بدان معنی است که پوست شما را با جلوگیری از تبخیر آب، محافظت می‌کند. هیالورونیک اسید دقیقا این کار را انجام می‌دهد یعنی کاهش TEWL و حفظ آب پوست.

آیا عوارض جانبی برای استفاده از هیالورونیک اسید وجود دارد؟

اگر شما از محصولات مراقبت از پوست حاوی هیالورونیک اسید استفاده می‌کنید، توصیه می‌شود غلظت هیالورونیک اسید آن کمتر از 2 درصد و وزن ملکولی آن بیشتر از 50 باشد. اما چرا؟

هیالورونیک اسید در صورت داشتن وزن مولکولی کمتر از KDA=50 توانایی نفوذ به عمق پوست را دارد، به این معنی که می‌تواند به طور بالقوه مواد ناخواسته، مواد شیمیایی و باکتری‌ها را نیز به عمق پوست منتقل کند.

تحقیقات علمی درمورد هیالورونیک اسید

مزایای هیالورونیک اسید برای پوست به وزن مولکولی و غلظت آن بستگی دارد. وزن مولکولی به اندازه ذرات آن اشاره دارد و مشخص می‌کند که مولکول HA چقدر بزرگ است. این این مقیاس با واحد کیلو دالتون KDA اندازه گیری می‌شود.

بر اساس جدیدترین مطالعات انسانی، هیالورونیک اسید با وزن ملکولی بین 50 تا 1000 کیلو دالتون، بیشترین فواید را برای پوست دارد، با توجه به این مطالعات، وزن ملکولی حدود 130 کیلو دالتون بهترین نتیجه را دارد.

کاربرد هیالورونیک اسید برای پوست، با وزن ملکولی 130 KDA ، باعث افزایش انعطاف پذیری آن تا میزان 20 درصد می‌شود. استفاده از هیالورونیک اسید با وزن‌های مولکولی دیگر نیز انعطاف پذیری و هیدراتاسیون پوست را بهبود می‌بخشد اما به میزان کمتر.

مزایای هیالورونیک اسید

1. شفافیت و جوانی پوست

تقریبا نیمی از هیالورونیک اسید بدن در پوست وجود دارد، جایی که با آب متصل می‌شود و به حفظ رطوبت آن کمک می‌کند. فرآیند طبیعی افزایش سن و قرار گرفتن در معرض مواردی مانند اشعه ماوراء بنفش خورشید، دود سیگار و آلودگی‌های محیطی می‌تواند مقدار هیالورونیک اسید پوست را کاهش دهد.

مصرف مکمل‌های هیالورونیک اسید ممکن است این روند را از طریق ارائه دادن مقادیر اضافی HA به بدن، کاهش دهد. ثابت شده است که مصرف دوزهای 120-240 میلی گرم از هیالورونیک اسید در روز برای حداقل یک ماه، رطوبت پوست را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد، افزایش هیدراتاسیون پوست نیز چین و چروک را کاهش می‌دهد.

2. افزایش سرعت ترمیم پوست

هیالورونیک اسید همچنین نقش کلیدی در بهبود زخم را ایفا می‌کند. این ماده به طور طبیعی در پوست وجود دارد و در زمان آسیب و نیاز به ترمیم غلظت آن افزایش می‌یابد. هیالورونیک اسید به زخم‌ها کمک می‌کند تا با تنظیم پاسخ التهابی، سریعتر بهبود یابند و بدن را برای ساخت رگ‌های خونی بیشتر در ناحیه آسیب دیده تحریک می‌کند.

در بررسی اثرات هیالورونیک اسید بر‌روی زخم‌های پوستی نشان داده شده است که این ماده اندازه زخم‌ها را کاهش می‌دهد و همچنین درد را کاهش می‌دهد.

هیالورونیک اسید همچنین دارای خواص ضد باکتری است، بنابراین در صورت استفاده در زخم های باز، به کاهش خطر ابتلا به عفونت کمک می‌کند.

علاوه بر این، هیالورونیک اسید در مبارزه با بیماری‌های لثه نیز درصورت استفاده موضعی در دهان موثر است و سرعت بهبود جراحی دندان و... را افزایش می‌دهد.

در حالی که تحقیق در مورد سرم هیالورونیک اسید و ژل آن امیدوار کننده است، هیچ تحقیق برای تعیین اینکه آیا مکمل‌های هیالورونیک اسید نیز می‌توانند مزایای مشابهی را برای پوست ایجاد کنند، وجود ندارد. با این حال، از آنجا که مکمل‌های خوراکی، سطوح هیالورونیک اسید را که در پوست یافت می شود، افزایش می دهند، منطقی است که آنها نیز تا حدودی این فواید را ایجاد کنند.

3. التیام درد مفاصل

هیالورونیک اسید در مفاصل نیز یافت می‌شود، فضایی در بین استخوان‌ها که حرکت روان آنها را ممکن می‌سازد.

هنگامی که مفاصل خشک باشند، استخوان ها به احتمال زیاد تحت سایش یکدیگر قرار می‌گیرند و این امر باعث ایجاد درد ناراحت کننده ای می شود.مکمل‌های هیالورونیک اسید در رابطه با هیدراته کردن مفاصل، بسیار مفید هستند. طبق تحقیقات، مصرف 80-200 میلی گرم هیالورونیک اسید در روز به مدت حداقل دو ماه، به طور قابل توجهی باعث کاهش درد زانو در افراد مبتلا به استئوآرتریت، به ویژه در سنین 40 تا 70 ساله شده است. هیالورونیک اسید را می‌توان به طور مستقیم نیز برای تسکین درد به مفاصل تزریق کرد.

4. کاهش علائم ریفلاکس معده

تحقیقات جدید نشان می‌دهند که مکمل‌های هیالورونیک اسید در کاهش علائم ریفلاکس معده نیز موثر هستند.

هنگامی که ریفلاکس رخ می‌دهد، محتویات معده به گلو باز می‌گردند و اسید معده باعث ایجاد درد، ناراحتی و آسیب به پوشش مری می شود. هیالورونیک اسید به کاهش التهاب پوشش آسیب دیده مری کمک می‌کند و روند بهبود را تسریع می‌کند. یک مطالعه انسانی نشان داد که مصرف هیالورونیک اسید و مکمل کاندرویتین سولفات همراه با داروهای کاهش دهنده اسید باعث کاهش علائم ریفلاکس تا 60 درصد بیشتر از مصرف داروهای آنتی اسید به تنهایی می‌شود.

5. ازبین بردن خشکی و ناراحتی چشم

افراد زیادی بویژه افراد مسن از علائم خشکی چشم رنج می‌برند که این امر ناشی از کاهش تولید اشک و همچنین تبخیر بیش ازحد رطوبت چشم است. از آنجا که هیالورونیک اسید در حفظ رطوبت بسیار عالی است، اغلب برای درمان خشکی چشم استفاده می‌شود.تحقیقات مختلف نشان داده اند که استفاده از قطره‌های چشم حاوی 0.2-0.4٪ هیالورونیک اسید می‌تواند تا میزان زیادی علائم خشکی چشم را کاهش داده و سلامت چشم را بهبود ببخشد.علاوه بر این، قطره‌های چشم هیالورونیک اسید اغلب در طی عمل جراحی چشم به منظور کاهش التهاب و افزایش سرعت بهبود زخم مورد استفاده قرار می‌گیرند.